Langer dan 8 weken voortduren en meerdere keren per dag hoesten

In mijn logopedische stempraktijk is het aantal mensen dat behandeld wordt in verband met hoestklachten de afgelopen periode toegenomen.

Steeds meer (long-)artsen verwijzen naar de logopedische praktijk daar uit wetenschappelijk onderzoek* blijkt dat het SPEICH-C programma, gebruikt bij logopedische behandelingen goede resultaten boekt bij het oplossen van chronische hoestproblemen. Dit in tegenstelling tot vroeger toen chronische hoestklachten uitsluitend medisch behandeld werden.

Wat is het en hoe klinkt het?

We spreken van chronisch hoesten wanneer de hoestklachten langer dan 8 weken voortduren en meerdere keren per dag voorkomen. Bij een chronische hoest is er sprake van een droge geïrriteerde hoest die geprikkeld wordt vanuit de keel. De meeste patiënten geven aan dat ze niet in staat zijn het hoesten te controleren. Bij de één is het hoesten onvoorspelbaar en de ander weet heel goed waardoor het hoesten wordt uitgelokt. Soms gaat chronisch hoesten gepaard met gevoelens als een band om de keel of een stekende pijn. Daarnaast hebben sommige patiënten ook slikklachten. Stemproblemen, samentrekken van de glottis (stemspleet) en kortademigheid of benauwdheid bij de inademing (dyspneu) komen ook geregeld voor bij patiënten die chronisch hoesten.

Wat is de oorzaak?

Hoesten wordt veroorzaakt door luchtwegaandoeningen of door een prikkeling van receptoren in de bovenste en onderste luchtwegen. Ook zijn er receptoren in het borstvlies, het hartzakje, de maag en het middenrif. Een prikkeling kan uitgelokt worden door bijvoorbeeld rook, damp, koude lucht, de mate van luchtvochtigheid, prikkeling in de keel, keelspanning, praten of fysieke inspanning. Eén op de twee patiënten met chronische hoestklachten ademt met de mond open. Dit verergert het chronisch hoesten daar mondademen leidt tot irritatie en droogte van de keelwand. Chronisch hoesten komt meer bij vrouwen voor dan bij mannen. Bij vrouwen wordt de hoestreflex eerder geactiveerd door een hogere sensitiviteit. Daarnaast reageren vrouwen sterker dan mannen op het gebruik van ACE-remmers met hoesten. Deze medicijnen worden voorgeschreven bij hypertensie, chronisch hartfalen, een gestoorde linkerventrikelfunctie en bij diabetes type 1. Waarom meer vrouwen dan mannen met een hoest reageren is onbekend.

Wat kun je eraan doen?

Logopedische therapie richt zich middels het SPEICH-C programma, van ongeveer 5 behandelingen op het volgende:

• leren identificeren van de trigger die leidt tot hoesten
• het leren controleren en onderdrukken van het hoesten middels controletechnieken
• het verkleinen van de irritatie in de keel en het strottenhoofd
• het optimaliseren van het stemgebruik

Voor wie is logopedie bij chronisch hoesten zinvol?

Bij 20% van de mensen met chronische hoestproblemen werken medicijnen niet of onvoldoende**. Deze groep die ondanks medicatie blijft hoesten, komt in aanmerking voor logopedie. Van deze doelgroep blijkt logopedische behandeling bij 88% van de patiënten succesvol.

Het is belangrijk dat u gezien bent door een (gespecialiseerde) longarts die de medische oorzaken van het hoesten onderzocht heeft. Hij kent tevens de indicaties en contra-indicaties voor logopedische therapie. Zo zal de arts bijvoorbeeld eerst medicijnen voorschrijven en de werking hiervan met u evalueren. Zo kan hij of zij bijvoorbeeld ook het gebruik van ACE-remmers heroverwegen, eerst een reflux, astma of rhinitis behandelen en een longfunctietest uitvoeren.

* Vertigan et al 2006
** Vertigan, Gibson, 2012